Co wiemy o handlu ludźmi?
Człowiek na sprzedaż 18 października w Unii Europejskiej obchodzimy 11 Europejski Dzień Przeciwko Handlowi Ludźmi. Szczególnie tego dnia służby mundurowe, w tym policja, stowarzyszenia, organizacje rządowe jak i pozarządowe starają się propagować informacje o zjawisku, jego rozmiarach i jak się przed nim ochronić, by nie stać się ofiarą. Praca niewolnicza bądź proceder zakrawający o handel ludźmi?
O procederze sprzedaży nastoletnich dziewczyn, kobiet do nierządu, a małych dzieci do wyłudzania czy też żebrania lub pracy na plantacjach we Włoszech czy Hiszpanii mówiło się w okresie wakacyjnym poprzednich lat. Każda informacja spotykała się z dezaprobatą I troską. Czy była to godziwa praca czy praca niewolnicza albo proceder zakrawający o handel ludźmi?
- Polska jest krajem, który dostarcza ludzi za granicę, ale również do nas przyjeżdżają cudzoziemcy, którzy potem są wykorzystywani - mówi dla massmediów w tym „Sygnałów Dnia" Stana Buchowska z Fundacji "La Strada". Fundacja pomaga ofiarom handlu ludźmi. W materiale, przedstawicielka „La strady” pytana jest o wiele spraw związanych z przedmiotowym tematem. Jedno z pytań brzmi: „ Z jakiej części Europy lub świata są werbowane najczęściej kobiety?”
- To obywatele byłego bloku wschodniego, ale również mieszkańcy Azji i Afryki. Handel ludźmi ułatwia swobodny przepływ ludzi na obszarze Unii Europejskiej - mówi Stana Buchowska. – Ale, to od nas zależy, czy będziemy zachowywać ostrożność, czy wpadniemy w sidła zorganizowanych grup przestępczych – ostrzega.
Wedle Organizacji Narodów Zjednoczonych handel ludźmi jest jednym z 3, po broni i narkotykach, najbardziej dochodowym przestępstwem na świecie i dotyczy każdego niemal regionu świata. Według danych ONZ, co roku mniej więcej 2 milionów ludzi pada ofiarą tego przestępstwa, z czego 1/3 to niestety bezbronne dzieci. Natomiast w 30% sprawczyniami tej zbrodni są kobiety. Przestępstwo to jest bezsprzecznie wykorzystywaniem człowieka, któremu towarzyszy naruszenie praw i godności osoby ludzkiej i stanowi współczesną formę niewolnictwa. Wyzysk człowieka przez człowieka związany jest ze stosowaniem przemocy fizycznej w postaci gróźb, zastraszenia, bicia, zgwałceń poprzez działanie w formie przymusu, uprowadzenia, oszustwa czy nadużycia władzy lub zależności. Sprawcy żerują na psychicznym i fizycznym ubóstwie człowieka, czyniąc z niego źródło dochodu. Współczesne niewolnictwo to nie tylko wykorzystywanie drugiego człowieka w sferze seksualnej, ale również przybiera ono formy pracy przymusowej.
Na zwalczanie i zapobieganie przestępstwom związanym z handlem ludźmi, ukierunkowane są specjalnie utworzone fundacje:
Fundacja przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu „La Strada”
tel. /fax (+ 48 22) 622 19 85
tel. zaufania: (+ 48 22) 628 99 99
www.strada.org.pl
e-mail: strada@pol.pl
Fundacje Dajemy Dzieciom Siłę (dawniej Fundacja Dzieci Niczyje)
tel. +48 22 616 02 68
www.fdds.pl
e-mail: biuro@fdds.pl
O problemie, jakim jest handel ludźmi, należy pamiętać każdego dnia, również w obliczu wyjazdów zarobkowych za granicę. Więc, na co musi zwrócić uwagę obywatel?
W trakcie rekrutacji do pracy za granicą, należy być bardzo ostrożnym.
- Należy sprawdzić, czy firma pośrednicząca oferująca pracę działa legalnie, tzn. czy jest zarejestrowana w KRAZ (Krajowy Rejestr Agencji Zatrudnienia) i posiada odpowiedni certyfikat (od 1 listopada 2005 certyfikaty wydaje Urząd Marszałka Województwa).
- Należy upewnić się, że taki pracodawca istnieje. Dowiedzieć się o nim jak najwięcej – najlepiej od pośrednika. Poprosić o adres, numer telefonu. Skontaktować się z nim.
- Dowiedzieć się, na co można liczyć ze strony pośrednika w razie kłopotów w pracy (np. w sytuacji, kiedy praca jest inna niż oferowana lub pojawiają się problemy z pracodawcą). Poprosić o zobowiązanie na piśmie.
- Trzeba dokładnie czytać wszystkie dokumenty, które pokazuje pośrednik, zwłaszcza te, które mamy podpisać.
- Powinno się zrobić kopię dokumentów, które zabieramy ze sobą (paszportu, dowodu osobistego, wiz, pozwolenia na pracę, umowy o pracę oraz aktualną fotografię) i zostawić bliskim.
- Należy też zostawić adres, pod którym będziemy przebywać za granicą, numer telefonu, imię i nazwisko pracodawcy oraz nazwiska i adresy osób, z którymi wyjeżdżamy.
- Ważne jest ustalenie częstotliwości kontaktów telefonicznych z bliskimi (np. raz w tygodniu o określonej porze) oraz ustalenie hasła, którym się posłużymy w przypadku ewentualnych kłopotów i niemożności powiedzenia tego wprost przez telefo (np. przekazanie pozdrowień dla kogoś, kto nie istnieje)
Niestety praca „zarobkowa” za granicą może przynieść wiele korzyści, jak i negatywnych skutków, dlatego tu warto dodać opinię radcy prawnego mec. Agnieszki Warian, która jasno mówi,że jest to przestępstwo, które jest surowo traktowane przez polskie prawo i jest ścigane z urzędu.
- Kwestie handlu ludźmi, sankcje oraz pomoc osobom, które padły ofiarą handlu ludźmi regulowały Konwencja Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej Przestępczości zorganizowanej z dnia 15 listopada 2005 r. Protokół o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handel ludźmi. Konwencji Rady Europu w spraw działań przeciwko handlowi ludźmi, jak również Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE w sprawie zapobiegania handlu ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, zastępująca decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW. Od 08 września 2010 r. regulacje te znalazły także odzwierciedlenie w przepisach krajowych – kodeksie karnym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami handlem ludźmi jest werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem przemocy lub groźby bezprawnej, uprowadzenia, podstępu, wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, nadużycia stosunku zależności, wykorzystania krytycznego położenia lub stanu bezradności, udzielenia albo przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy osobie sprawującej opiekę lub nadzór nad inną osobą – w celu jej wykorzystania, nawet za jej zgodą, w szczególności do prostytucji, pornografii lub innych formach seksualnego wykorzystania, w pracy lub usługach, o charakterze przymusowym, w żebractwie, w niewolnictwie lub innych formach wykorzystania poniżających godność człowieka albo w celu pozyskania komórek lub narządów wbrew przepisom ustawy. Jeżeli wskazane zachowanie dotyczy osoby małoletniej, stanowi ono handel ludźmi nawet, jeśli nie zostały użyte metody lub środki opisane powyżej ( tak art. 115 § 2 kodeksu karnego oraz art. 2 ust. 1 oraz 4 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE). W myśl przyjętych przepisów handel ludźmi stanowi przestępstwo ścigane z urzędu, zagrożone karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. Karalne jest także samo przygotowanie do popełnienia wskazanego przestępstwa – zagrożenie karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Zjawisko handlu ludźmi, niewolnictwa przetrwały od starożytności do czasów współczesnych. Aktualnie przestępstwo to definiowane jest w polskim prawie jako:
Werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem:
1) przemocy lub groźby bezprawnej
2) uprowadzenia
3) podstępu
4) wprowadzenie w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania
5) nadużycia stosunku zależności, wykorzystania krytycznego położenia lub stanu bezradności
6) udzielenia albo przyjęcia korzyści majątkowej albo jej obietnicy osobie sprawującej opiekę
Business handlu ludźmi przeraża…
Handel ludźmi, a zwłaszcza młodymi kobietami sprzedawanymi z chęci seksualnego wyzysku, na początku XXI wieku niestety jest wciąż dylematem molarnym i problem w Europie, ale i na całym świecie, a w szczególności Afryce. ONZ szacuje, że handel ludźmi u niewolnictwo przynoszą rocznie mniej więcej 10 mld dolarów zysku, którego w dużej liczbie są dzieci. Światowa Organizacja Pracy podaje, że co roku 1,2 mln z nich jest przemycanych przez granice. Zwykle służą one w domach lub są wykorzystywane w domach publicznych. Około 300 tys. walczy w ponad 30 większych lub mniejszych konfliktach zbrojnych na świecie.
Opr. AS, JB
Jeżeli z czyjegoś powodu zostałeś/łaś zmuszony do pracy, odebrano Ci paszport, doświadczyłaś/eś przemocy, odebrano Ci wolność lub z innego powodu czujesz, ze mogłeś/aś stać się ofiarą handlu ludźmi – zgłoś się do najbliższej jednostki policji, Ośrodka Pomocy Społecznej lub Centrum Pomocy Rodzinie.